مشکلات اقتصادی بیشتر سوءمدیریتی تا تحریم

حمید حاج اسماعیلی تحلیلگر اقتصادی در پاسخ به این پرسش، در بودجه ۱۴۰۱ دولت به ۸ درصد رشد اقتصادی اشاره کرده است، با توجه اینکه ارز ۴۲۰۰ حذف شده آیا این موضوع روی رشد اقتصادی تاثیر می‌گذارد گفت: در حال حاضر ما در اول سال هستیم و کار‌ها به صورت رسمی شروع نشده است، ولی چالش‌های این کار را در بخش‌های متعدد شاهد هستیم. بعنوان مثال بخش دارو با حذف ارز ۴۲۰۰ وارد چالش جدی شده است، ما در بخش‌های ارزاق عمومی هم حتما به این چالش‌ها برخورد خواهیم کرد.

وی در ادامه پاسخ داد: در بخش تهیه مواد اولیه که برخی ار آن‌ها می‌توانستند از ارز ترجیحی استفاده کنند قطعا در روز‌های آینده بیشتر خودش را نشان خواهد داد. بنابراین، هرچه محدودیت‌ها برای کار تولیدی در ایران بیشتر شود بخشی از آن به افزایش قیمت تمام شده مواد اولیه و تولید برمی گردد که قطعا برروی رشد اقتصادی تاثیر می‌گذارد. بنابراین، دولت باید به این مسئله کاملا واقف باشد که اگر تسهیل در امور تولید در همه اجزای آن صورت نگیرد ما نمی‌توانیم رشدی را که هدف گذاری کردیم محقق کنیم.

او تصریح کرد: بخشی از این رشدی که نسبت به گذشته مثبت شده ناشی از شرایط طبیعی که در کشور اتفاق افتاده است. به این دلیل که شرایط دور زدن تحریم‌ها مقداری بهتر شده و ما از آن شوک عظیمی که در اوایل تحریم‌ها بود خارج شدیم و در عین حال شرایط کرونا هم که بر تحریم‌ها مضاعف شده بود تقریبا فروکش کرده است. بنابراین، نباید فکر کنیم که رشد اقتصادی مثبت ناشی از فعالیت‌های خوبی که برای زیر ساخت‌های تولید در کشور صورت گرفته که اینگونه نیست.

کاهش عوارض حذف ارز ۴۲۰۰ برای تولیدکنندگان

حاج اسماعیلی خاطرنشان کرد: شاهد هستیم درآمد‌های دولت در این روز‌ها افزایش پیدا کرده که ناشی از قیمت نفت و رفع محدودیت‌هایی که در خصوص شرایط جنگ اوکراین اتفاق افتاده است. اگر دولت به درستی و واقع نگری در خصوص رشد اقتصادی نتواند در مقطع ۶ ماه اول مشکلات را برطرف کند ممکن است دوباره در ۶ ماه دوم شاهد مشکلات و بن بست‌ها باشیم. بنابراین، باید عوارض حذف ارز ۴۲۰۰ برای تولیدکنندگان به شدت کاهش پیدا کند و دولت با حمایت‌های جانبی که انجام می‌دهد نگذارد هزینه تمام شده تولید افزایش پیدا کند.

این کارشناس در پاسخ به این سوال، اگر بخواهیم اصلاحات اقتصادی صورت دهیم، برخی براین باور هستند باید منتظر باشیم تحریم‌ها برداشته شود و آن زمان اصلاحات اقتصادی صورت گیرد؟ اظهار کرد: قطعا بحث تحریم‌ها موضوع اساسی که از گذشته مطرح بوده است و شاید بیش از ۵۰ درصد مشکلات اقتصادی در ایران در گرو تحریم‌هاست که نباید این را انکار کنیم، ولی ما سوءمدیریت در کشور کم نداشتیم. شش برنامه ۵ ساله را در کشور اجرا کردیم که کاملا ناموفق بوده است و علت اصلی آن تحریم‌ها نبود بلکه برنامه محور بود که خیلی از این برنامه‌های ۵ ساله‌ای که در کشور نوشته شده با رویکرد‌های سیاسی نوشته شده که بعدا مجلس به آن اعتنا نکرده و نظارت درستی صورت نگرفته است.

بی اعتنایی مسئولین به برنامه پنچ ساله

وی براین باور است: بخاطر همین بی اعتنایی که مسئولین به برنامه ۵ ساله داشتند و در استانه ۱۴۰۴ هستیم و تا به امروز برنامه‌ای مشخصی در این راستا صورت نگرفته باید برنامه هفت ساله تدوین شود. اگر برنامه هفت ساله درستی برنامه ریزی نشود و درست نوشته نشود و اگر با تغییر و تحول جدی نسبت به ۶ برنامه قبلی نوشته نشود مطمئن باشید هم رشد اقتصادی و هم توسعه کشور هنوز با، اما و اگر‌ها رو به رو خواهد بود، چون ما در بخش سیاست‌های تولید هنوز اصلاحاتی در کشور انجام ندادیم و این رکن در اقتصاد است که اگر سیاست‌های پولی را در ایران اصلاح نکنیم مطمئن باشید که اتفاق خاصی نخواهد افتاد. تا الان هیچ اقدامی برای این کار صورت نگرفته است علی رغم اینکه از دولت گذشته بحث بود که ما می‌توانیم سیاست‌های پول را اصلاح کنیم و هنوز در دولت جدید هم هیچ برنامه‌ای برای این کار نداریم و بانک‌ها هنوز دارند همان روش‌های قدیمی را اجرا می‌کنند.

وی در پایان افزود: دولت جدید هنوز هیچ رویه خاصی را برای اصلاحات بانک‌ها پیش رو نداشته و اعلام نکرده است. اعتقاد من این است که ما هنوز با، اما و اگر‌ها و تردید برای رشد اقتصادی و توسعه برنامه‌های کشور رو به رو هستیم. دولت هم در حالت تردید و برزخ بیشتر دنبال این است که بتواند از طریق توافق هسته‌ای یک شوک بزرگ اقتصادی و اجتماعی در ایران ایجاد کند. یعنی برخلاف شعار‌هایی که می‌دهد کشور را در گرو توافق هسته‌ای قرار نداده‌ایم، اما کاملا رفتار دولت نشان می‌دهد که همچنان منتظر است تا توافق هسته‌ای بتواند یک شوک جدیدی را به اقتصاد وارد کند و به تبع آن دولت بتواند برنامه‌هایش را پیش برد.