رازهای ترور کندی ۵۷ سال بعد؛ حبس اطلاعات به بهانه امنیت ملی

به گزارش وقت خبر ، دولت آمریکا که از دیگر کشورها به خاطر نداشتن آزادی اطلاعات ایراد می‌گیرد، ۵۷ سال بعد از ترور جان اف کندی هنوز هم جزئیات زیادی درباره این حادثه را از مردم دنیا مخفی نگاه داشته است.

با آنکه ۵۷ سال از قتل مرموز جان اف‌کندی، رئیس جمهوری آمریکا می‌گذرد، هنوز عوامل مبهم زیادی در این باره وجود دارند و دولت آمریکا، به رغم آنکه در مواقع مشابه سایر کشورها را برای انتشار تمامی جزئیات حادثه قبل از اتمام تحقیقات تحت فشار قرار می‌دهد هنوز جزئیات زیادی را درباره این قتل از عموم پنهان کرده است.

«جان اف کندی»، سی و پنجمین رئیس جمهور آمریکا در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ به ضرب گلوله به قتل رسید و در آن زمان اعلام شد قاتل او فردی به‌نام «لی هاروی اسوالد» بوده است.

نخستین روایت‌های قتل کندی بر این قرار گرفت که اسوالد در این ترور از کسی دستور نگرفته و بدون انگیزه‌های سیاسی ــ حزبی مبادرت به این کار کرده است. اسوالد خود این اتهامات را انکار می‌کرد و تحقیقات پلیس هم در این باره راه به جایی نبرد.

لذا نخستین رازی که پس از ترور کندی شکل گرفت این بود که چگونه یک فرد معمولی بدون وابستگی به نهاد یا حزب خاصی توانسته از لایه‌های امنیتی سیا، اف‌بی‌آی و گارد ریاست‌جمهوری عبور کرده و به راحتی رئیس‌جمهور آمریکا را ترور کند.

لی هاروی اوسوالد دو روز پس از ترور کندی در حالی که دستگیر شده و در حلقه محافظتی ماموران پلیس ‌بود، در برابر دیدگان حاضرین و میلیون‌ها بیننده تلویزیون به دست یک یهودی به نام «جک روبی» با شلیک گلوله کشته شد. دومین راز بزرگی که در اذهان عمومی آمریکا و جهان شکل گرفت و همچنان نیز مطرح است اینکه چگونه یک فرد معمولی توانسته از حلقه های پلیس و دستگاه های امنیتی عبور کرده و اوسوالد را به قتل برساند؟

پس از انتخاب لیندون جانسون به جانشینی جان اف. کندی، وی کمیته‌ای را به‌سرپرستی «ارل وارن» رئیس دیوان عالی آمریکا برای تحقیق در مورد ترور کندی تشکیل داد. این کمیته که به «کمیسیون وارن» معروف شد در سال ۱۹۶۴ گزارشی در حدود ۹۰۰ صفحه به رئیس جمهور لیندون جانسون ارائه داد که به‌عنوان روایت رسمی ترور کندی چند روز بعد منتشر شد. در این گزارش این‌گونه اعلام شد که لی هاروی اسوالد بدون هیچ‌گونه طرح و برنامه و هدف خاصی و به‌تنهایی اقدام به ترور رئیس جمهور کرده است و هیچ توطئه‌ای در کار نبوده است.

اعلام نتایج این گزارش جنجال‌های بسیاری را برانگیخت و بسیاری صحت آن را زیر سوال بردند؛ بویژه آنکه از بین ۲۲تن از وکلای حاضر در کمیسیون وارن، ۹ نفر آن‌ها یهودی بوده و یکی دیگر از آن‌ها همسری یهودی داشت.

آیا واقعاً کندی را اسوالد به قتل رساند؟

اسوالد تا لحظه آخر اتهام ترور کندی را نپذیرفت و ادعا داشت که او به کسی تیراندازی نکرده و از او به‌عنوان طعمه استفاده شده است. اسوالد همچنین مدعی بود که عکسی که از او با سلاح قتاله منتشر شده جعلی است و صورت او را به بدن فرد دیگری چسبانده‌اند. تحقیقات انجام‌گرفته نیز تا به امروز قطعیت ترور به‌دست اسوالد را تأیید نکرده است، ضمن آنکه شبهات فراوانی در این پرونده مطرح است که تا به امروز بی‌پاسخ مانده است، به‌عنوان مثال «پل مندل» در مقاله‌ای که در سال ۱۹۶۳ در مجله لایف به چاپ رساند، نوشت:

«کندی با سه تیر کشته شد. دو گلوله از لوله تفنگ اسوالد شلیک شد، سومی که کاری شد، از لوله تفنگ چه‌کسی شلیک شد؟ سه تیر در یک محدوده زمانی بسیار کم شلیک شد و غیرممکن بود که کمتر از ۶ ثانیه بین تیر اول و سوم فاصله باشد. گلوله هر سه تیر، یکی بود؛ ولی از یک تفنگ شلیک نشده بود. به‌راستی آن را چه‌کسی شلیک کرد؟ بدیهی است که اسوالد اگر هم مقصر بود، گناهکار واقعی نبود. چگونه کمیسیون تحقیق وارن با تمام امکانات خود، به‌همراه سازمانهای سیا و اف‌بی‌آی هنوز نتوانسته است دستی را که سومین تیر را رها کرد، بیابد؟».

همچنین در طول تحقیقات کمیته وارن، یک تک‌تیرانداز از ارتش ایالات متحده تلاش کرد که صحنه را بازسازی نماید و برای این کار از همان اسلحه‌ای استفاده نمود که در طبقه ششم انبار کتاب‌های درسی تگزاس پیدا شده بود، حتی پس از تعمیر نقص‌های مکانیکی اسلحه و شلیک به اهداف ثابت در نقاط مناسب نیز تیرانداز نتوانست به ترکیبی از دقت و سرعتی که برای یک تیرانداز تنها لازم بود دست یابد، با وجود این، اسوالد همچنان به‌عنوان تنها شلیک‌کننده ترور شناخته می‌شد و حتی زمانی که یک ژنرال ارتش در کمیسیون وارن شهادت داد که او تیرانداز قابلی نیست نیز تغییری در این موضع حاصل نشد.

 آیا اسوالد به‌ تنهای کندی را ترور کرد؟

کنث ران، مقاله‌نویس و محقق آمریکایی که تلاش دارد با انتشار مدارک مستند درباره ترور جان اف. کندی، به کشف حقیقت و تمایز آن از نظریه‌های توطئه کمک کند، قاطعانه می‌گوید: «همه این قصه‌ها درباره نقش مافیا، نقشه سیا، فیدل کاسترو و جاسوسان کوبایی و غیره را فراموش کنید. جان اف. کندی را لی هاروی اسوالد به‌تنهایی کشت، ختم کلام». «ما آمریکایی‌ها علاقه وافری به سرگرم کردن خودمان با قصه‌ها و فرضیه‌های توطئه پیرامون ترور کندی داریم. اما مدارک و مستندات نشان می‌دهد که اسوالد، به‌تنهایی ترور کندی را ترتیب داد و دو روز بعد هم جک روبی، به‌تنهایی تصمیم گرفت که اسوالد را بکشد، همین». این دقیقاً همان نتیجه‌ای است که در ابتدای گزارش کمیته وارن آمده است.

اما در سوی دیگر این داستان، بسیاری از کارشنان و منتقدان بر این باورند که ترور کندی یک اقدام جمعی و سازمان یافته بوده است. مثلا در سندی که چندی پیش منتشر شد و مربوط به مکاتبات مقام‌های شوروی سابق در میان اسناد ترور جان اف. کندی است، کرملین از این فرضیه حمایت نموده که ترور کندی کار یک نفر نبوده است. در این سند کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی اتحاد جماهیر شوروی آن زمان نتیجه گرفته‌اند که این ترور به دقت برنامه‌ریزی شده بوده و چندین نفر در اجرای آن نقش داشته‌اند.

با وجود این، هنوز درباره هیچ‌یک از جوانب این حادثه شفاف‌سازی نشده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا در سال ۲۰۱۷ وعده داده بود که همه اسناد باقی‌مانده ترور کندی را علنی خواهد کرد. با این حال، او سال ۲۰۱۸ گفت که علنی کردن این اسناد ممکن است به «امنیت ملی آمریکا، سیاست خارجی و اجرای قانون» ضربه بزند و از این رو انتشار آنها را صلاح نمی‌داند.

این رفتار دولت آمریکا از آن جهت قابل تأمل است که اگر این اتفاق در کشور دیگری رخ می‌داد، ذکر چنین دلیلی برای اجتناب از انتشار اسناد آن از نگاه واشنگتن لقب «جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات» یا «پنهان‌کاری» لقب می‌گرفت.