پورسانت‌های نجومی در واردات واکسن کرونا

به گزارش وقت خبر , پیشنهاد واردات با قیمتی تا ۱۲ برابر قیمت اصلی، ارائه پیشنهاد واردات حجم‌های عجیب و ناسازگار با واقعیت توان تولید شرکت‌ها، احتمال واردات واکسن تقلبی، ایجاد ناعدالتی اجتماعی، موازی‌کاری با وزارت بهداشت و بر هم زدن مسیر مذاکرات خرید واکسن دولتی از عواملی است که به گفته جهانپور موجب مخالفت وزارت بهداشت با واردات واکسن توسط بخش خصوصی شده است.

حجم‌های غیرواقعی

نگران واکسن گیت در ایران هستیم و این بحث مرتبط با ظرفیت بخش خصوصی مطرح می‌شود. باید شفاف با مردم صحبت کنیم. وقتی پروفورم ۵۰ دلاری واکسن آسترازنکا را یک شرکت ارائه می‌کند، آن هم به وسیله یک شرکت واسطه دیگر، مسئله مورد دار است، بسیاری از پروفورم‌ها به دست ما می‌رسد که کار گروه و ماموریت آن شرکت در حوزه واکسن نیست و مشخص نیست که رابطه آنها با شرکت‌های واکسن ساز چیست و اغلب موارد تردید جدی درباره پروفروم‌های خرید واکسن وجود دارد.

می خواهند واکسن را به ۱۲ برابر قیمت وارد کنند

بحث دوم قیمت واکسن‌هایی اعلامی از طریق بخش خصوصی است، در پروفورم ۲.۵ تا ۱۲ برابری قیمت واکسن باید پرسید که واقعا دنبال چه چیزی هستیم؟ نباید انتظار داشت که وزارت بهداشت مجوز سفته بازی و فساد ارزی را بدهد و گاهی احتیاط می‌کنیم و این احتیاط‌ها منجر به سوء برداشت‌ها می‌شود. اگر برای واکسن ۴ دلاری، پروفورم ۵۰ دلاری بیاید، علامت سوال جلوی آن وجود دارد و ما حق نداریم مجوز واردات این چنینی بدهیم.

احتمال واردات واکسن تقلبی مطرح است

با واکسن تقلبی و فیک مواجه هستیم، تردید نکنید بسیاری از این پروفورم‌ها با اعداد و ارقام و حجم ارائه شده، وجود ندارد. چنین تولیدهایی وجود ندارد که کسی بخواهد بفروشد. اکنون ۷ خط تولید در روسیه راه افتاده است و این‌ کشور تولید بالایی ندارد و اینکه در اسفند یا فروردین کسی ادعای خرید ۲۰ میلیون دوز اسپوتنیک وی در ماه را کند، جای سوال دارد و باید این حق را باید به طرف مقابل بدهیم که در مورد واکسن‌ها تصمیم بگیرد.

موازی‌کاری با دولت

اغلب موارد دوستان در دقیقه ۹۰ می‌گویند به ما نامه بدهد. ما در روسیه و چین و هند مذاکره کننده رسمی داریم. چرا باید به بخش خصوصی یا غیردولتی به موازات سفیر خودمان نامه یا مجوز واردات واکسن بدهیم این در حالی است که به طور رسمی سفیر از طرف دولت یا وزارت بهداشت می‌خواهد مذاکره کند، استفاده از بخش خصوصی وقتی است که بخش دولتی نتواند آن ظرفیت را فعال کند.

اگر بخش خصوصی بتواند مازاد بر تعامل دولتی و دیپلماسی بتواند واکسن وارد کند، باید دست او را بوسید و پولش را نقد داد و از بخش خصوصی خرید. ولی اگر قرار باشد نظام شبکه بهداشت را به هم بریزد، با این نوع فعالیت بخش خصوصی مخالفم.

واکسن پولی محکوم به شکست است

تکلیف واکسن‌ها باید روشن باشد. واکسن وارداتی باید اصالت‌ آن مشخص شود و در اختیار نظام شبکه بهداشت قرار بگیرد. در آمریکا مگر کمتر از ما میلیاردر دارند و کمتر از ما ضرر کرده‌اند؟ کجا سراغ دارید که کارفرما برای کارگرهای خود واکسن خریده باشد؟ تنها مورد توزیع واکسن به صورت پولی توسط بخش خصوصی در زیمباوه بود که به سرعت شکست خورد.

واکسن گیت هم می‌آید؟

وقتی واکسن ۴ دلاری، ۱۵ و ۱۶ و ۲۰ دلار می‌خواهد عرضه شود، قطعا یک شکافی وجود دارد و کسانی که پروفورم‌ها را می‌آورند باید توضیح بدهند. وقتی واکسن ۱۰ دلاری با پروفروم ۲۵ تا ۷۰ دلاری می آید ماجرا دارد و پایان ماجرای واردات این واکسن ها در حالت خوش واکسن گیت است، ما رستوران می‌رویم و به ما می‌گویند دوستی داریم که می‌خواهد ۴۰ میلیون اسپوتنیک وی بیاورد و وزارت بهداشت نمی‌گذارد. این تفاوت قیمتی شاید در اسمش در شیک‌ترین حالت اسمش پورسانت باشد. منطق حکم می‌کند، واکسنی که ارزش آن امروز حدود ۴ یا ۵ دلار است، اگر تا ۵۰ دلار فاکتور شده، مسئله دار است.

ناعدالتی اجتماعی با واکسن پولی

ممکن است بپرسید مراکش چطور توانسته ۸ میلیون دوز واکسن بیاورد؛ باید بگویم در آنجا هم از ظرفیت بخش خصوصی به جای بخش دولتی صورت نگرفته است. کدام کشور را می‌توانید مثال بزنید که بخش دولتی ۸ میلیون دوز واکسن وارد کرده باشد. الگوی غلبه بخش خصوصی بر بخش دولتی، ایالات متحده آمریکاست، در این کشور که حداقل ۳ واکسن تولید می‌شود. کدام شرکت آمریکایی آماده است بگوید که واکسن فایزر یا مدرنا را می‌خریم تا افراد ته صف نایستند. اولین اصل در مراقبت بهداشتی عدالت در دسترسی است و اگر واکسن در دسترس است، باید بر اساس اولویت بندی و الگوریتم منطقی توزیع و تزریق شود. در آمریکا وقتی ۲۵۰ میلیون دوز تزریق کرده اند، حداقل ۳۰۰ میلیون دوز دیگر در نوبت قرار دارند.

چرا بخش خصوصی از روسیه نمی‌تواند واکسن وارد کند؟

تصمیم ممنوعیت خرید واکسن از روسیه و هند توسط بخش خصوصی در ابتدا تصمیم ایران و بعد به نوعی به درخواست کشورهای مبدا بود زیرا واکسن در روسیه به صورت مستقیم از زیر دست ولادیمیر پوتین عبور می‌کند. تاکنون ۱۳ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک وی به ۶۳ کشور صادر شده است. تقریبا ۵ درصد از واکسن صادراتی روسیه به ایران داده شده است. توان تولید داخل روسیه ۵ میلیون است و این کشور تولید مشترک در ایران، هند، چین، کره جنوبی، الجزایر، آرژانتین، صربستان، ایتالیا و مکزیک را دنبال می‌کند و ۱.۲ میلیارد دوز واکسن تولید تا پایان سال ۲۰۲۱ بر این اساس است.

هیچ پیش پرداختی برای قرارداد با روس‌ها ندادیم

ضریب تحقق قرارداد ۶۰ میلیون دوز واکسن روسی ۱۰۰ درصد در نظر گرفته نشده است، در مجموع خریدهای قراردادی و تولید داخل بیش از ۲۴۰ میلیون دوز است اما در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ ضریب تحقق واکسن ها ۲۵ درصد بود و پیش بینی ها این گونه است که تعهدات خرید واکسن در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ به ۵۰ درصد برسد و بر این اساس تا پایان سال ۱۴۰۰ خواهیم توانست گروه های هدف را واکسینه کنیم و هیچ پولی برای قرارداد ۶۰ میلیون دوز اسپوتنیک وی نداده ایم و ۵۰ درصد هزینه واکسن هنگام تحویل پروفروم و ۵۰ درصد هنگام تحویل و ارسال پرداخت می شود.

در مورد تولید داخلی واکسن کرونا ظلم می‌شود

در مورد واکسن تولید داخل واقعا ظلم می‌شود، هیچ‌کس منتظر تولید داخل نمی‌ماند، ولی با تجربه ماه‌های گذشته، قطعا کشورهایی که می‌توانند واکسیناسیون را روی ریل پیش ببرند، کشورهایی هستند که به تولید داخل متکی باشد اما مانع واکسن داخلی برای واکسن وارداتی نداریم و تولید مشترک پاستور که با کوبا شروع شده، تولید واکسن خودش هم پشت خط است.