توزیع عادلانه‌تر ثروت با هدفمندی یارانه‌ها و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

میثم مهرپور با بیان اینکه یکی از اولویت‌های مهم اقتصاد ایران تغییر در نظام یارانه‌ای کشور است، اظهار کرد: اصلاح یارانه‌ها یک قدمت طولانی دارد و از زمان دولت جهاد سازندگی مطرح بوده و حتی اقدامات ابتدایی در آن زمان انجام شد و در نهایت به نتایج آن نرسید. در دولت اصلاحات هم اهدافی در این زمینه وجود داشت، در روز پایانی کار نخستین دولت اصلاحات وقتی پرسیده شد چه کاری را می‌خواستید انجام دهید که انجام شد،پاسخ عدم هدفمندسازی یارانه‌ها بود.

وی افزود: در دولت دهم نیز برنامه‌ای در این زمینه وجود داشت و با تیم‌های تخصصی که در آن زمان تشکیل شد، اهدافی در این زمینه هدفگذاری شد؛ بنابراین بحث هدفمندسازی واقعی تنها مختص به دولت فعلی نیست.

مهرپور خاطرنشان کرد: کار مطالعه‌شده کارشناسی در دولت دهم انجام شد و گام ابتدایی آن با تصویب قانون هدفمندسازی یارانه‌ها برداشته شد که سه مرحله برای آن در نظر گرفته شده بود، اما متاسفانه با وجود آنکه گام نخست این اقدام، خوب برداشته شد و باید به درستی ادامه پیدا می‌کرد، مشکلاتی موجب شد تا گام‌های بعدی ابتر بماند و این طرح به اهداف نهایی خود نرسد.

سهل‌انگاری‌های دولت یازدهم و دوازدهم در موضوع هدفمندی

وی ادامه داد: دولت سیزدهم پس از آن سهل‌انگاری‌ها و بی‌اهمیتی‌هایی که در دولت یازدهم و دوازدهم وجود داشت، توانست گام مهمی درجهت هدفمندسازی یارانه‌ها بردارد.

کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: یکی از اهداف این طرح آن است که بتواند قاچاق کالا‌ها را متوقف یا کنترل کند و کالا‌هایی را که پایه اصلی تولید برای سایر کالا‌ها هستند از قیمت‌های نازل کنونی که فضای رقابتی را برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم نمی‌کند به قیمت‌های اصلی نزدیک کند.

صادرات ماکارونی که قیمت آرد آن یک دهم قیمت واقعی است، مزیت نیست

مهرپور خاطرنشان کرد: بسیاری از کالا‌های تولیدی کشور قابلیت صادرات ندارند یا آنکه صادرات آن‌ها سودی برای کشور ندارد و به نوعی خروج سرمایه و ثروت از کشور محسوب می‌شوند. به طور مثال وقتی قیمت آردکارخانجات ماکارونی یک دهم قیمت واقعی آن است صادرات آن مزیتی برای کشور نیست.

وی با بیان اینکه قیمت آرد کارخانجات ماکارونی تا پیش از این ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است و این در حالی است که قیمت تمام‌شده آرد برای دولت در هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان است، اضافه کرد: معنای آن این است که تا پیش از این دولت یک هفتم قیمت تمام‌شده آرد را از کارخانجات دریافت می‌کرده است و آرد یارانه‌ای را در اختیار صنایع قرار می‌داده است. هر کیلوگرم آرد در کشور‌های منطقه حدود ۲ تا ۳ دلار است که به پول امروز کشور حدود ۹۰ کیلوگرم است؛ صادرات محصولات آردپایه از کشور به معنای خروج سرمایه و خروج ثروت از کشور بوده است و با اصلاح نسبی قیمت‌ها این مشکلات و خروج سرمایه نیز متوقف می‌شود.

کاهش قاچاق تهاتری کالا با هدفمندی یارانه‌ها

مهرپور اظهار کرد: بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد بعد از سال ۸۹ قاچاق بنزین و گازوئیل یا متوقف شده یا کاهش یافته است و حتی مزایای دیگری نیز برای اقتصاد کشور داشته است، به طور مثال در آن مقطع خیلی از افرادی که گازوئیل و بنزین قاچاق می‌کردند پارچه یا کالا‌های دیگر را تهاتر می‌کردند که معنای آن تهاتر قاچاق بوده است. وقتی قاچاق خروجی کاهش پیدا می‌کند قاچاق ورودی نیز کاهش خواهد داشت.

هدفمندسازی یارانه‌ها بخشی از توزیع عادلانه ثروت است

وی ادامه داد: فسلفه اجرای هدفمندی یارانه‌ها و اصلاح نسبی قیمت‌ها کار درستی است و بخشی از توزیع عادلانه ثروت است و در این که این روند اشتباه و ایراد زیادی دارد، شکی وجود ندارد. اما حذف یارانه‌ها می‌تواند شوک قیمتی را برای برخی از کالا‌ها ایجاد کند. اکنون اصلاح هدفمندی در حوزه ارز و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در دستور کار قرار گرفته است.

پرداخت یارانه دائمی نشود

مهرپور اظهار کرد: موافقان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز قبول دارند که اگر این اقدام اجرایی شود قیمت برخی از کالا‌ها افزایش خواهد یافت، اما دولت بخشی از کاهش قدرت خرید را با پرداخت یارانه جبران می‌کند. صحبت رئیس جمهوری مبنی بر پرداخت دو ماهه آن علمی است و پرداخت آن نباید دائمی باشد.

یارانه ۴۵ هزار تومانی قدرت خرید خود را از دست داده است

وی افزود: یکی از ایرادات هدفمندی در سال ۸۹ آن بود که مشخص نشد یارانه ۴۵ هزار تومانی چه زمانی باید حذف شود و تاکنون پرداخت آن ادامه یافت و اکنون نیز قدرت خود را از دست داد. یارانه‌ای که اکنون پرداخت می‌شود حتی برای اقشار و دهک‌های یک تا سه نیز قدرت خرید ندارد و نیمی از هزینه یک وعده غذا هم نیست.

یارانه ۴۵ هزار تومانی و تحمیل ۴۰ میلیارد تومان به بودجه سالانه

کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: پرداخت یارانه ۴۵ هزار میلیارد تومانی نیز به معنای پرداخت سالانه ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان است و بهتر آن بود که این مبالغ صرف کار‌های توسعه‌ای شود و قطعا فواید آن برای مردم بیشتر است و باید اعتماد دوطرفه‌ای میان دولت و مردم وجود داشته باشد و دولت گزارش منسجم و به روز به مردم دهد تا منابعی که از یارانه حذف شده است در چه محلی هزینه نمی‌شود.

سرمایه اجتماعی در نازل‌ترین سطح خود قرار دارد

وی با بیان اینکه دولت سیزدهم اجرای امور را درحالی در دست گرفته است که رابطه دولت و ملت چندان مناسب نیست و سرمایه اجتماعی در نازل‌ترین سطح خود قرار دارد، اظهار کرد: کاری که دولت کرده است به نظر من اقدام شجاعانه‌ای است و به صورت کلی هم اقدام درستی است و باید در نحوه اجرا و سخن گفتن با مردم مراقب بود، چون مکانیسم‌ها تداوم این طرح باید برای مردم شفاف و مشخص باشد.

کالابرگ الکترونیک جایگزین یارانه نقدی می‌شود

مهرپور اظهار کرد: براساس اطلاعات موجود قرار است دو ماه به مردم یارانه پرداخت شود و با آماده شدن سامانه‌های اطلاعاتی کالابرگ الکترونیک جایگزین پرداخت نقدی شود که البته از یارانه نقدی مناسب‌تر است. شرایط اقتصادی کشور ناپایدار است و کالابرگ برای مردم مفیدتر است.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند دولت بزرگترین کارفرماست و بیشترین خدمات و کالا‌ها را تولید می‌کند و گرانی کالا‌ها در کنار پرداخت یارانه به معنای جیب به جیب کردن منابع است، تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که این اقدام و تغییر در حوزه یارانه‌ها از برنامه‌های دولت‌های قبل بوده است، اما آن‌ها به دنبال حذف آن بوده‌اند، اما اکنون قیمت‌ها آزاد می‌شود و با منابعی که آزاد می‌شود دولت در جا‌هایی که خود صلاح می‌داند، هزینه می‌کند.

دولت این بار یارانه را هدفمند می‌کند نه حذف

کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: استدلال در دولت کارگزاران این بود که دولت با حذف یارانه‌ها کار‌های زیربنایی را انجام می‌دهد، اما طرحی که اکنون در دستور کار است، این است که یارانه‌ها قرار است هدفمند شود و حذف یارانه به زیان مردم است و اگر هم قرار باشد که جیب به جیب شود، بازهم به نوعی به زیان مردم است.

وی گفت: اکنون کسانی که مصرف بیشتری دارند یارانه بیشتری نیز دریافت می‌کنند و وقتی به یک سری کالا یارانه داده می‌شود به معنای آن است که فردی که یارانه بیشتری دریافت می‌کند، همان کسی است که مصرف بیشتری در کالا یا خدمات دارد.

مهرپور تصریح کرد: توزیع عادلانه ثروت نکته مهم در هدفمندسازی است. البته کالا با کالا متفاوت است و بنزین و نان با هم یکی نیستند. همه این مسائل باید دیده شود تا بتوان هدف نهایی یارانه‌ها که توزیع عادلانه یارانه‌ها است محقق شود.