گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با مدیرعامل پتروشیمی مروارید/ سهم ۱۵ درصدی بخش خصوصی در تولید محصولات پتروشیمی

به گزارش وقت خبر، اسداله غلامپور مدیرعامل پتروشیمی مروارید که در چهاردهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران سخن می‌گفت با تاکید براینکه سهم بخش خصوصی در تولید محصولات پتروشیمی حدود ۱۵ درصد و در سرمایه‌گذاری حدود ۲۲ درصد است، افزود: تبدیل خوراک به محصولات باارزش افزوده، نیازمند بهر‌ه‌گیری از تکنولوژی‌های خاص فرآیند تولید است و این تکنولوژی چگونگی تبدیل مواد خام به محصولات را در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد، افزود: تا سال ۱۴۰۰ در مجموع ۲۹۳ دانش فنی از ۱۲۰ صاحب دانش فنی (لایسنسور) اخذ شده است که نشان‌دهنده تنوع و وابستگی این صنعت به تکنولوژی است.

وی تصریح کرد: حدود ۷۲ درصد از تکنولوژی‌های اخذشده متعلق به کشور‌های اتحادیه اروپا است.

غلامپور با تاکید بر اینکه آمار‌ها نشان می‌دهد که به ازای هر یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی یک میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی افزوده می‌شود و برای حدود هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود، گفت: مطالعات صورت گرفته بیانگر این است که به ازای حدود ۱۰۰ هزار شغل مستقیمی که در بالادست و زنجیره تکمیلی صنعت پتروشیمی ایجاد می‌شود، شش برابر آن موجب رونق و جذب و توسعه مشاغل دیگر در زنجیره‌های صنعتی معدنی و خودروی کشور می‌شود.

وی ادامه داد: براساس آمار‌های ارائه شده میزان اشتغال مستقیم مجتمع‌های تولیدی پتروشیمی کشور ۷۹ هزار نفر است که از این مقدار ۲۲هزار نفر در منطقه عسلویه، ۲۹ هزار نفر در منطقه ماهشهر و ۲۸ هزار نفر در سایر مناطق این صنعت مشغول به کار هستند.

این کارشناس پتروشیمی تصریح کرد: اشتغال مستقیم در طرح‌های در دست اجرا ۲۸‌هزار نفر است که شامل ۱۰‌هزار نفر در منطقه عسلویه، یک‌هزار نفر در هاب ماهشهر و ۱۷‌هزار نفر در سایر مناطق است. وی ادامه داد: در مجموع بر اساس آمار در پایان سال ۱۳۹۹ به میزان ۱۰۷‌هزار نفر اشتغال مستقیم در صنعت پتروشیمی کشور وجود داشته است. وی افزود: علاوه بر این اشتغال مستقیم در صنایع پایین‌دست پتروشیمی حدود ۹۲۰‌هزار نفر است. اشتغال‌زایی به ازای هر میلیون تن محصولات پتروشیمی در صنایع پایین‌دست این صنعت، حدود ۱۷۰‌هزار نفر برآورد شده است.

وی در خصوص طرح‌های اولویت دار پتروپالایشگاهی و پتروشیمی اظهار کرد: طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، طرح پتروپالایشگاه مهر خلیج فارس، طرح پالایشگاه مروارید مکران، ارتقا و بهینه سازی پالایشگاه‌های نفت تبریز، شیراز، تهران، اصفهان، بندرعباس، اراک و آبادان، جمع آوری گاز‌های فلر بیدبلند خلیج فارس، افزایش استحصال اتان در فاز ۱۸ پارس جنوبی، پتروشیمی PDH (هیدروژن‌زدایی از پروپان) آلای مهستان، پتروشیمی PDH تدبیر، پتروشیمی PDH پارس و پتروشیمی کیان از جمله این طرح هاست.

پیش‌بینی بازار پتروشیمی جهان

وی در خصوص پیش‌بینی وضعیت بازار پتروشیمی و جهان تا سال ۲۰۵۰ گفت: در طول ۲۵ سال گذشته، خاورمیانه به منبع اصلی محصولات با حجم بالا و ارزان‌قیمت گاز مبتنی بر مواد اولیه گازی، صادرات‌گرا، محصولات مشتق شده از الفین (پلی اتیلن، پلی پروپیلن، MEG، PVC)، پلی‌استایرن تبدیل شده است. غلامپور ادامه داد: مواد اولیه گازی برای محصولات شیمیایی اولیه، بیشترین افزایش را تجربه می‌کند و تا سال ۲۰۳۰ با رشد ۳۶ درصدی و تا سال ۲۰۵۰ با رشد ۲۲ درصدی بیشتر مواجه می‌شود.

تمایل خاورمیانه برای تولید خارج از منطقه

وی با تاکید بر اینکه در میان تولیدکنندگان، خاورمیانه نیز تمایل رو به رشدی برای سرمایه‌گذاری در تولید خارج از منطقه، خرید در اروپا و آمریکای شمالی و پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک در چین برای دستیابی به بازارها، کسب تخصص و تنوع‌بخشی در عرصه‌های شیمیایی بسیار تخصصی را دارد افزود: برای مثال دارایی‌های سابیک در هلند، باعث ورود آن شرکت به بازار اروپا شد. اخیرا شرکت مذکور یک پروژه سرمایه‌گذاری مشترک را برای تولید گلایکول در تیانجین چین تکمیل کرده است که دسترسی به یک بازار کلیدی را تقویت می‌کند.

مدیرعامل پتروشیمی مروارید اظهار کرد: تقاضا برای مواد شیمیایی با ارزش بالا (HVCs) تا سال ۲۰۵۰ حدود ۶۰‌درصد نسبت به سال ۲۰۱۷ رشد می‌کند که حدود ۵۵‌درصد از این رشد تا سال ۲۰۳۰ محقق می‌شود. وی گفت: بازار رزین PET خاورمیانه نیز با نرخ قوی حدود ۷‌درصد در سال در حال رشد است که باعث تحریک بیشتر سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌شود. انگیزه حرکت به سمت پایین‌دست اتیلن، در پلی‌استر روی رزین بسته‌بندی PET متمرکز شده است، زیرا بازار‌های گرید الیاف قطعـا در ۵ تا ۱۰ سال آینده تحت سلطه چین خواهند بود. وی ادامه داد: منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در حال تبدیل شدن به یک منطقه بزرگ و بازیگر عمـده در تجـارت جهـانی رزیـن بسـته بندی PET است.

غلامپور با تاکید بر اینکه آسیا و اقیانوسیه در ۲۰۵۰ پیشروترین منطقه تولیدکننده مواد شیمیایی با ارزش بالا (HVCs) در جهان هستند. این مناطق، در این دوره سطح تولید خود را بیش از دو‌سوم افزایش می‌دهند گفت: در نتیجه سهم جهانی آن از تولید مواد شیمیایی با ارزش بـالا (HVCs) از ۴۸‌درصد به ۵۱‌درصد تا سال ۲۰۵۰ افزایش می‌یابد. وی ادامه داد: تا سال ۲۰۵۰ آفریقا حجم تولید خود را سه برابر و خاورمیانه نیز بیش از دو برابر می‌کند. مدیرعامل پتروشیمی مروارید گفت: انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت، پلاستیک‌ها محرک اصلی تقاضا برای مواد شیمیایی با ارزش بالا (HVCs) باشند. بزرگ‌ترین مشتقات اتیلن و پروپیلن به ترتیب پلی اتیلن و پلی پروپیلن هستند، که هر کدام تقریبا دو‌سوم تقاضا برای مواد شیمیایی اصلی خود را تشکیل می‌دهند.

وی افزود: تقاضای محصولات پتروشیمی تا سال ۲۰۳۰ به طور متوسط سالانه ۱/ ۵ درصد رشد خواهد کرد و در مجموع ۳۵۵ میلیون تن زیاد می‌شود. در این بین رشد تقاضای پلی استر‌ها از سایر محصولات پتروشیمی بیشتر و رشد تقاضای الاستومر‌ها از سایر محصولات پتروشیمی کمتر است.

پیش‌بینی افزایش مصرف پلاستیک

وی با تاکید بر اینکه بنزن، تولوئن و مخلوط زایلن‌ها (BTX) همچنان مجموعه گسترده‌تری از کاربرد‌های پایین‌دستی خواهند داشت، با این حال، تقریبا نیمی از آن‌ها برای مصارف پلاستیکی و سایر مواد بادوام است، افزود: آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی همگی با سرعت کمتری رشد می‌کنند. وی ادامه داد: از آنجاکه مناطق مختلف هم از نظر جمعیت و هم از نظر سطح ثروت رشد می‌کنند، پیش‌بینی می‌شود مصرف پلاستیک نرخ بالایی از افزایش نشان دهد، به‌ویژه برای بسته‌بندی و ساخت‌وساز.

وی ادامه داد: حجم تولید گروهی از ترموپلاستیک‌های کلیدی شامل پلی اتیلن ترفتالات (PET)، پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)، پلی وینیل کلراید (PVC)، پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE)، پلی پروپیلن (PP) و پلی استایرن (PS) از تقریبا ۳۵۰ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ به ۵۵۹۰ میلیون تن در سال ۲۰۵۰ می‌رسد.

وی افزود: این بیانگر افزایش تولید سرانه جهانی نزدیک به ۳۰‌درصد است که متوسط تولید سرانه جهانی این پلاستیک‌ها از حدود ۴۷ کیلوگرم سرانه (نفر / کیلوگرم) در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۶۰ کیلوگرم برای هر نفر در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید.

غلامپور با بیان اینکه نکته قابل‌توجه نرخ تولید ثانویه از طریق بازیابی زباله‌های پلاستیکی قابل بازیافت است که به سرعت در اروپا رو به رشد است، گفت: این افزایش در دنیا ۲۵‌درصد تا سال ۲۰۵۰ خواهد بود.

سهم ۲ درصدی ظرفیت تولید رو به رشد

مدیرعامل پتروشیمی مروارید با بیان اینکه ایران از ظرفیت تولید رو به رشد صنعت پتروشیمی دنیا سهمی حدود ۲ درصد را دارد، گفت: برای اینکه ظرفیت تولید پتروشیمی ایران تا سال ۲۰۴۰ همراه با رشد ۴۰ درصدی ظرفیت پتروشیمی دنیا سهم ۲ درصدی خود را حفظ کند، باید ظرفیت تولید خود را به میزان مناسب افزایش دهد.

وی افزود: تا سال ۲۰۵۰ تحقیقات تخمین می‌زند که تولید برق جهانی از زغال سنگ به ۱۶‌درصد (از ۴۱‌درصد فعلی) و تولید برق جهانی از سوخت‌های فسیلی به ۳۸‌درصد (از ۶۶‌درصد اکنون) کاهش می‌یابد.

غلامپور تصریح کرد: لازم است افزایش محصولات پتروپالایشگاهی در کشورمان با در نظر گرفتن کنوانسیون پاریس و اعمال جریمه‌ها برای افزایش انتشار دی اکسید کربن، نظیر انتشار آلاینده‌ها از طریق فلردهی گاز‌های مجتمع‌های پتروپالایشگاهی و گاز‌های همراه نفت باشد.

مدیرعامل پتروشیمی مروارید گفت: استخراج، پالایش و تبدیل هیدروکربور‌های خدادادی به انواع زنجیره‌های ارزش در زمان باقی‌مانده تا سال ۲۰۵۰ میلادی مطابق کنوانسیون پاریس و ضابط صفر خالص کربن، بسیار مهم و حیاتی است، زیرا جهان در سال مذکور استفاده از سوخت‌های فسیلی را ناممکن یا بسیار سختگیرانه خواهد کرد و اتکای جهان به سوخت‌های فسیلی به طور فزاینده‌ای غیرقابل دفاع است. وی ادامه داد: بنابراین با توجه به سرمایه‌گذاری و جایگزینی سوخت‌های تجدیدپذیر تا پایان سال ۲۰۵۰ میزان استفاده از سوخت‌های فسیلی به کمترین مقدار خواهد رسید.

غلامپور تصریح کرد: تا سال ۲۰۵۰ توسعه فناوری‌های مبتنی بر انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر نظیر استفاده از هیدروژن (سوخت هواپیما در شرکت بوئینگ) و انرژی خورشیدی، به موازات برداشت منابع هیدروکربوری و تبدیل آن به صنایع زنجیره ارزش، بسیار مهم و حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: به گفته گلوبال دیتا، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۱ بیش از ۳۳‌درصد از فروش خودرو‌های جدید در سراسر جهان، خودرو‌های الکتریکی باشد.